Pag-aabuso sa mga kababaihan.

  Sa kahit anong panahon ay hindi nawawala ang karahasan at pananakit sa mga kababaihan . Maraming parte sa nobela isinaad ni Rizal ang iba’t ibang halimbawa ng pang-aabuso na nararanasan ng mga kababaihan sa kamay ng kanilang mga asawa at mga pare noong panahon na iyon. Isang halimbawa si Sisa. Siya ay biktima ng pananakit mula sa kanyang asawa na walang ginawa kundi magsugal, magpagala-gala sa lansangan. Ito rin ay tamad at iresponasableng asawa at tatay sa mga anak nito. Si Maria Clara rin ay hinalay naman ni Padre Salvi sa kumbento ng Santa Clara. - May dalawang kababaihan din sa kuwento ang hindi nakaligtas dito. Ang mag-inang sina Pia Alba at Maria Clara ay parehong nakaranas ng panghahalay mula sa mga pare. Hinalay ni Padre Damaso si Pia Alba na kalaunan ay nagbunga, ito ay si Maria Clara . Hanggang ngayon ay marami paring mga ganitong pangyayari ngunit mas marami na ang lumalaban ng kanilang karapatan. Nuon pa lamang ay dapat ng pinaglaban ng kababaihan ang kanilang karap...